We hebben allemaal een ego. En daar hebben we vele oordelen over – vooral over het ego van anderen. Het is te groot, of juist te klein. Met een te klein ego, laat je over je heen lopen. Met een te groot ego, ben je arrogant. Herken je deze oordelen over ego’s?
Wat is eigenlijk een ego? Waarom kan je niet leven zonder ego? En hoe zorgt je ego ervoor dat het kan overleven in deze wereld? Waar voedt dat ego zich dan eigenlijk mee? Met angst!
Dit artikel verscheen in bewerkte vorm ook op het platform van Holistik. Lees dat artikel hier.
Wat is eigenlijk een ego?
Het ego is de grote beschermer van het innerlijk kind, de ‘Ik’ identiteit. Het is het concept van wie we geloven dat we zijn. Het is het beeld dat we van onszelf hebben, gevormd op basis van onze levenservaring. De ontwikkeling van ons ego start met onze geboorte en groeit verder gedurende ons leven. Zonder ego ervaren we geen ‘ik’ identiteit en kunnen we niet op aarde rondstruinen. Ons ego is hier om ons te beschermen en het vraagt van ons liefdevolle begeleiding. Het ego is niet goed of slecht. Het is. Het ego is gehecht aan de ideeën, meningen en overtuigingen die ons vasthouden in onze identiteit. Je ervaart het ego als een eindeloze stroom van gedachten. Het voornaamste doel van ons ego is onze identiteit ten koste van alles en altijd te beschermen. Het ego hanteert daarbij een vrij rigide, inflexibele stijl om er zo voor te zorgen dat het veel zachtere, meer weerloze deel van ons, namelijk ons innerlijk kind, veilig blijft.
Hoe verloopt de ontwikkeling van het ego?
Voor kinderen is de ontwikkeling van een ego, het ontwikkelen van de ik-kracht. Kinderen en pubers vinden zichzelf belangrijk. Met deze ik-kracht kunnen zij zich een plek in de wereld verwerven.
Een kind leert hoe het zich zo kan gedragen, zodat het bij de familie en de gemeenschap kan horen en gewaardeerd wordt. Het kind doet alles wat nodig is om zich te voegen naar wat van het kind gevraagd wordt en zoekt voortdurend naar antwoorden op de vraag ‘hoe doen we dat in onze familie?’. Dit is een sociale conditionering, die ervoor zorgt dat we kunnen ‘samen-leven’, waarbij ieder op een zinvolle manier leert deelnemen aan die samenleving.
Bij de bewustzijnsontwikkeling van kind naar puber naar volwassene, zal uiteindelijk de volwassene in staat zijn om zich te realiseren dat hij/zij niet zijn/haar ego is, maar een ego heeft en daarmee zijn/haar rol speelt in het levenstheater.
Het leven is een schouwtoneel,
En alle mensen slechts acteurs
William Shakespeare.
Wat bij deze bewustzijnsontwikkeling naar volwassen worden van belang is, wordt mooi verwoord door Eckhart Tolle:
Stilte is je wezenlijke natuur
Wat is stilte?
De innerlijke ruimte of het bewustzijn waarmee deze woorden worden waargenomen en gedachten doen ontstaan. Zonder dat bewustzijn zou er geen waarnemen zijn, geen gedachten, geen wereld.
Jij bent dat bewustzijn, vermomd als persoon.
Wanneer beginnen de problemen met ons ego?
‘De onbewuste acteur/actrice voedt zijn/haar personage met angst. Een zelfbeeld gebaseerd op angsten. De angst om er niet bij te horen. Om niet goed genoeg te zijn, dat je niet genoeg je best doet, de angst voor het leven en de dood.’, aldus Elmer Hendrix.
Wanneer ons ego geactiveerd wordt, betrekken we alles wat er gebeurt op onszelf. Alles wordt persoonlijk, net zoals in de egocentrische staat in je kindertijd, als alles om jou draait. Alles wat je overkomt, zo nemen we aan, gebeurt vanwege jou. Je identificeert je met je ego. Je identificeert je met je sociale identiteit, je zelfbeeld, de rol die je speelt.
Dit is waarom zo veel mensen geobsedeerd zijn met het pleasen of het impressen van anderen – en is een belangrijke reden waarom velen van ons zich bekneld voelen.
Een ego dat zich bedreigt voelt kan zich als volgt laten zien:
- ‘Alle hens aan dek’, of een (te) sterke emotionele reactie (om herhaling van eerder trauma te voorkomen);
- Valse zelfverzekerdheid (om onzekerheid af te schermen);
- Zwart- wit denken, geen nuances (om je te wapenen tegen afkeuring en buitensluiten)
- Extreme competitie (een overtuiging dat het succes van anderen jouw succes ondermijnt of ermee in conflict komt)
Hoe meer we onze schaduwdelen negeren, des te meer schaamte we ervaren en we afgesloten raken van onze intuïtie. Deze schaamte en disconnectie projecteren we vervolgens op anderen. Nog meer angst, nog meer pijn.
De diepste angst die ons ego regeert
Waarom heeft het ego die voeding van angst zo nodig? In essentie is ons ego bang om te verdwijnen, om geen identiteit meer te hebben. Het is druk bezig je in de comfortzone te houden, zodat je geen impuls voelt om je schaduwdelen te gaan erkennen. Want dat zou ertoe leiden dat de invloed van je ego zal afnemen. Het ego zet je vooral aan om je emotie-energie in te zetten om je ego te laten groeien, door het met angst te voeden. Eckhart Tolle noemt dit ‘het voeden van je pijnlichaam’.
How to do the work with your ego (Dr Nicole Lepera)
Ons ego’s beschermingsmechanisme en kwetsbaarheid zijn vergelijkbaar met ons innerlijk kind: beide hebben het nodig om gezien en gehoord te worden zonder oordeel. Ons ego heeft ruimte nodig om zich te kunnen ontspannen en te verzachten. Dit kun je zo doen:
- Stap 1: Nodig je ego uit zich aan je voor te stellen.
Laat jezelf een neutrale getuige zijn van je ego. Herhaal de volgende affirmatie: ‘ik ben veilig en kies een nieuwe manier om mezelf los van mijn ego te zien.’ Je ego zal zich verzetten. Blijf getuigen.
- Stap 2: Heb een vriendelijke ontmoeting met je ego.
Wat komt er achter de woorden ‘Ik ben…. ‘ Bijvoorbeeld ‘Ik ben altijd te laat…’
- Stap 3: Geef je ego een naam
Dit helpt om jezelf los te koppelen van je ego.
- Stap 4: Ontmoet je geactiveerde ego.
Onze projecties of interne emoties die we plakken op anderen, zijn boodschappen van onze schaduwdelen. Zodra we toestaan wat er is, dan kunnen we onszelf objectiever, eerlijker en uiteindelijk compassievoller gaan zien.
Jouw schaduw-delen ontmoeten
De volgende vragen kunnen je helpen om contact te maken met je schaduwdelen:
- Wanneer je je jaloers voelt, vraag jezelf dan af: wat heeft die andere persoon, dat ik mis?
- Hoe vaak heb ik advies gegeven aan anderen en waarom geef ik het? (er zal een helder patroon in zitten)
- Hoe spreek je over jezelf naar anderen toe? (Dit zal je helpen je beperkende gedachten en je zelf-verhalen te begrijpen)
- Hoe spreek je over anderen als die er niet bij zijn? (Dit zal je helpen om de verhalen die je hebt ontwikkeld op het gebied van relaties en gehechtheid te leren kennen)
Wat is een gezond ego?
Een gezond ego is de ‘pure ik-kracht’ die je nodig hebt om te bewegen in de wereld en je te verhouden tot anderen. Je beseft dan dat je niet je ego bent en je laat je er niet door leiden.
Angst en ego houden het roer in handen
Wanneer je de moed hebt het roer los te laten,
wordt het schip bewogen
door de wind en de stroom van het leven
Elmer Hendrix
Je neemt alleen maar waar vanuit verwondering en dankbaarheid. Je beseft dat je een rol speelt en dat geeft je regie. Je co-creëert het leven vanuit een authentiek verlangen in samenwerking met de wind en de stroom, je danst jouw Dance of Life.
Speciaal voor vrouwen die hierbij ondersteuning zoeken zijn er verschillende ontwikkelprogramma’s bij Floor Molkenboer te volgen, waarin je leert om jouw eigen Female Dance of Life te gaan ervaren.