Wil je je ontwikkelen in je vrouwelijk leiderschap, dan is een onderzoek naar je relatie met je moeder een waardevolle exercitie. Want je moeder is je eerste rolmodel van wat een vrouw is, van wie zij hoort te zijn. De oordelen over vrouw-zijn die zij je bewust of onbewust meegeeft, kunnen diep onder je huid kruipen, waardoor je jezelf langs een meetlat legt hoe je hoort te zijn als vrouw. Welke stereotypes over vrouw-zijn, zijn actief in jouwzelf als je jouw oordelen over je eigen vrouw-zijn bekijkt? Waar komen deze vandaan?
Daar ben je dan op deze wereld. Dankzij de versmelting van een mannelijk en een vrouwelijk deel, ontsta jij als nieuw leven. En jij als vrouw doet dat in een vrouwenlichaam. Jouw moeder is het eerste model van een vrouw die je in je leven tegenkomt – en een hele belangrijke. Als kind is de relatie met je moeder een afhankelijkheidsrelatie. Omdat we afhankelijk zijn van de liefde en zorg van onze moeder, doen we alles om met haar te verbinden, om door haar geliefd te worden, bij haar te horen. In onze pubertijd maken we ons van haar los om op eigen benen te gaan staan en onze eigen keuzes te maken.
Mijn eigen ontdekkingsreis naar de relatie met mijn moeder leerde me hoe ook ik tijdens die reis in allerlei valkuilen ben gestapt. En hoe deze ervaringen zo van waarde bleken op mijn ontdekkingsreis in vrouwelijk leiderschap.
In deze blog deel ik de inspiratie van twee rolmodellen op het gebied van vrouwelijk leiderschap waar ik veel van heb opgestoken: Bethany Webster en Els van Steijn.
Wat levert onderzoek naar jouw relatie met je moeder je op?
Door te onderzoeken hoe je je moeder ervaart, bewondert en beoordeelt, zie je haar in al haar mooie en minder mooie facetten. En zo groeit je bewustzijn van je oordelen over haar en over vrouw-zijn. Dit bewustzijn biedt openingen om de onderliggende verlangens en behoeften van jezelf in eigendom te nemen en deel uit te laten maken van je leiderschap.
Dit onderzoek is een reis vol ontdekkingen. Voor veel vrouwen maken pijnlijke ontdekkingen deel uit van deze reis. In die pijnlijke ontdekkingen liggen echter schatten verborgen. Door de pijn te erkennen, schoon je jezelf op. En dit draagt bij aan een groei in je vrouwelijk leiderschap én veelal ook aan een verrijking van de relatie met je moeder.
Denk maar aan het symbool van het lemniscaat, zo buiten, zo binnen. Wat je buiten ervaart aan verlangens ten aanzien van vrouw-zijn of wat je verafschuwt aan vrouw-zijn bij anderen, leert je over wat er binnenin jou gezien of erkend wil worden.
Inspiratie van Bethany Webster
Bethany Webster spreekt over het helen van ‘de moederwond’. Bethany is een feministe die vrouwen empowert om zich vrij te maken van alle verwondingen die door het patriarchaat in ons vrouwen geslopen zijn. Ze roept op om die individuele en collectieve moederwonden te helen, om zo vanuit ons volledige vrouwelijke potentieel te kunnen leven. Als we de ‘devine feminine’ (onze ‘goddelijke vrouwelijkheid’) willen belichamen, dan zullen we die plekken in onszelf moeten opsporen waar we haar zijn gaan uitbannen. Pas dan kunnen we onze vrouwelijkheid volledig belichamen.
Onze eerste ontmoeting met de ‘devine feminine’ is met onze moeders, schrijft ze. En totdat we de moed opbrengen om het taboe te doorbreken en de pijn aan te kijken die we hebben ervaren in de relatie met onze moeders, zal de ‘devine feminine’ niet meer dan een of ander sprookje zijn, een fantasie van een redding door een moeder die niet zal komen. Dit houdt ons spiritueel onvolwassen.
“The mother wound isn’t something we need to avoid or feel shame about. It is a doorway to our full potential” Bethany Webster
Voor mij is Bethany een mooie inspiratiebron om te kijken naar mijn relatie met mijn moeder. Ik ben gaan onderzoeken welke pijn het patriarchaat als sporen heeft achtergelaten in de relatie die ik met mijn moeder heb. Waar ben ik haar pijn gaan overnemen? Waar ben ik haar overtuigingen, gedachten en oordelen als de mijne gaan zien? Ik groei in mijn bewustzijn en voel het verdriet om te kijken naar haar pijn. Ik laat toe dat dit me raakt en me pijn doet. Ik voel ook dat haar pijn niet mijn pijn is, en ik kan me ervan vrij maken door mijn eigen pijn aan te kijken.
Inspiratie van een fontein
Ook Els van Steijn heeft me in mijn verkenningen van de relatie met mijn moeder geïnspireerd. Zij schreef prachtige boeken over familieopstellingen. Els gebruikt de fontein als metafoor om uitleg te geven over familierelaties.
Stel jezelf een fontein voor met verschillende bakken waar het water van bovenaf in stroomt, en waarbij de bovenste bak de bak daaronder voorziet van water, en die weer de bak daaronder etcetera. Het water staat voor de stroom van het leven. Jij hebt een plek in de fontein. Er is één juiste plek voor jou. Sta je op de juiste plek dan ontvang je de stroom van de fontein. Dat wil zeggen: jij staat in de kind-bak op de juiste volgorde van jouw plek in je gezin, inclusief halfbroers en zussen, maar niet met stiefbroers/zussen. Boven je is de bak met je biologische ouders en daarboven die van je grootouders en ga zo verder.
Wat gebeurt er als je van je plek af bent?
Doordat je niet op de juiste plek staat, sta je niet in de stroom van het systeem. Je vangt niet op. Het geven en ontvangen is uit balans. Dit gemis zet je aan tot compensatie van de tekorten. Je claimt, je probeert af te dwingen bij anderen (meestal je kinderen, je partner). Dit gaat zo onbewust dat je letterlijk kunt zeggen ‘ik los het zelf op’, maar dat in de onderstroom de ‘claim’ al is gelegd. Een kind voelt altijd deze claims van de ouder.
Voor mij betekent niet op jouw unieke juiste plek staan dat je ervaart te moeten vechten om er te zijn, jouw bestaansrecht moet bevechten. Dat uit zich in ‘ik doe het wel alleen’ en op eigen kracht gaan. Er is een soort elastiek, je staat klaar om te helpen, je hebt een helpers button. Het kan zich ook uiten als een impulsieve neiging om gelijk te helpen op te lossen, ook al hoort het niet bij jouw takenpakket of verantwoordelijkheid. Of dat je graag iemand wil opvrolijken of dat je gaat bemiddelen om de harmonie tussen die twee in stand te houden.
Als je gewend bent zorg te dragen voor je ouders en verantwoordelijkheid voor hun geluk op je neemt. Het ‘pleasen’ van anderen, het leven volgens de verwachtingen van anderen, waar je voorbij gaat aan je eigen behoeften. Als je verantwoordelijkheden overneemt die niet van jou zijn, voel je je onschuldig. Je staat bij niemand in het krijt. Je vindt het onverdraaglijk als iemand teleurgesteld is in jou. Je wilt goedkeuring en bevestiging van anderen.
Geluk aannemen is vaak lastiger dan het koesteren van ongeluk, omdat aan het toelaten van geluk schuld verbonden is. Het vasthouden van problemen verzekert ons innerlijk ervan dat we bij onze familie blijven horen. Het toelaten van geluk roept angst voor vrijheid op.
Hoe zorg je voor dat je de beweging maakt om wél op je plek te gaan staan?
De twee belangrijkste manieren waarop je je eigen plek in de fontein verlaat, en opstijgt naar een hogere bak, is door je ouders te veroordelen ‘ze is gewoon niet goed genoeg voor mij’ of doordat je van hen ‘verantwoordelijkheden overneemt’. Dit gebeurt vaak onbewust.
Het opheffen van het tekort is alleen mogelijk via het innerlijk proces van de persoon zelf, door aan te kijken wat aangekeken dient te worden. Een tekort wat boven je in de fontein ontstaat, kan nooit worden verhaald op en gecompenseerd via de onderliggende bakken.
Pas als we iets met hoofd, hart en buik kennen, kunnen we het loslaten. Alles wat je van jezelf kent, ben je niet.
Accepteer de package deal van je ouders, stem in dat zij mogen zijn wie ze zijn. Jouw (onvervulde) verlangens wat van jou is aankijken en loslaten wat niet van jou is.
Kun jij de ander zien? Zeker als je je niet gezien/gehoord voelt, gaat het vaak over dat je de ander niet kunt zien. Als je alleen het mooie in iemand ziet en je weigert de minder mooie kanten in iemand te zien, zie je iemand niet (volledig).
Oefen in verzoeken doen, feedback geven, je verwachtingen uitspreken. Zonder claim, zonder eis. Accepteer dat mensen een zwaar lot kunnen hebben. Niet veroordelen. Heftige omstandigheden en een zwaar lot ontheffen echter iemand niet van de verantwoordelijkheid voor zijn of haar daden.
Door het nemen van schuld, het eigen aandeel, wordt het mogelijk de eigen plek in het systeem in te nemen en de verantwoordelijkheid te nemen die past. De uiterste consequentie van het nemen van schuld, is het nemen van het leven. (Denk aan hoe je door niet op je plek staat, je vecht voor je bestaansrecht).
Het transformeren in het lichaam en hierin (lichaams)bewustzijn ontwikkelen. De primaire emoties doorleven die je schoon maken (zoals Els dat zo mooi zegt). Wat is het effect voor jou geweest? Erkennen hoe de geschiedenis is gegaan, de consequenties en jouw aandeel erin. Acceptatie van dat wat je nooit zult krijgen en wat je graag had willen ontvangen (je onvervulde verlangens). Het dragen van de verantwoordelijkheid en de schuld die bij jou horen. Loslaten van het lot van een ander.
Dan ben je in verbinding en ontstaat vrijheid. Het vraagt overgave, acceptatie van wat is, met alles erop en eraan. Doordat je het lot van de ander niet meer neemt, komt ook de vraag op wat je eigen leven waard is. Het kan zwaar voelen om voor je eigen leven te kiezen en de vleugels uit te slaan.
Mooie inzichten van Els van Steijn:
Als je je moeder hebt aangenomen, krijg je het vermogen om je ten diepste met andere mensen te verbinden.
Je merkt dit in werk als je met groepen werkt, neem je verantwoordelijkheid over of heb je het gevoel dat de groep over jou oordeelt, dan zegt dat iets over dat je van je plek af bent in de fontein.
Als je je vader in de packagedeal hebt aangenomen, krijg je het vermogen om je beter te begrenzen. Daadkracht.
Bert Hellinger, grondlegger van familieopstellingen zegt: Je moeder geeft je het leven. Je vader zet je in de wereld.
Ook ik ben in verschillende valkuilen gestapt
Als ik de relatie met mijn moeder onderzoek, ontdek ik dat ik met verschillende valkuilen ervaring heb opgedaan. Ik herken mezelf in het overnemen van verantwoordelijkheden om haar te sparen, een gesprekspartner voor haar te zijn in onderwerpen die niet passen bij mijn plek in de fontein als haar dochter. Ook ben ik haar gaan veroordelen.
Door deze inspiratie van Els en het me verdiepen in familieopstellingen door mezelf hier nu in te scholen, ben ik gaan kijken hoe ik mijn moeder kan accepteren in de ‘package deal’: Haar werkelijk aannemen als mijn moeder en mijn plek als haar dochter innemen. Ook in dit proces gaat het over oordelen aankijken, pijn nemen, verdriet aangaan.
Je eigen beste innerlijke moeder zijn
Deze mooie inspiratie van Bethany en Els hielpen mij. Het leert me om vooral mijn eigen beste innerlijke moeder te zijn voor jouw eigen innerlijke kind. Om deze innerlijke moeder in jezelf vanuit vrijheid en (zelf)liefde vorm te geven. En om dit proces los te zien van de moeder in wiens schoot je mocht groeien.
Wil jij een keertje een familieopstelling ervaren?
Met mijn coachprogramma’s van vrouwelijk-leiderschap.nu ondersteun ik vrouwen op deze reis van ontdekkingen en het vrijmaken van oordelen. Daarbinnen bieden het begeleiden van familieopstellingen een belangrijke plaats in.
Wil je een keertje een familieopstelling ervaren? Kijk dan hier :
Opgeven kan via mail floor@vrouwelijk-leiderschap.nu
Meer inspiratie van Els en Bethany
Kijk voor meer over Bethany hier https://www.bethanywebster.com/ en voor haar Nederlandse boek https://uitgeverijmens.nl/boeken/het-helen-van-de-moederwond en luister haar lezing hier https://uitgeverijmens.nl/lezing-het-helen-van-de-moederwond-bethany-webster
Meer over Els en haar boeken vind je hier https://elsvansteijn.nl
Een mooie podcast met Els van Steijn kun je hier beluisteren:
https://open.spotify.com/episode/6jBBaBjfO0ke7toRhTJTbr?si=Inkr_qeSQQakuEdiXYfIEg